Virtual reality: wat betekent het voor het onderwijs?

Als je meer wilt weten over het toepassen van VR in het onderwijs, dan is dit SURFacademy-seminar aan de RUG een must. In één dag word je bijgepraat over de mogelijkheden van VR in het onderwijs. We starten de dag met lezing over de educatieve potentie van VR. Daarna kun je in verschillende lezingen kennismaken met de verschillende toepassingen van VR in het onderwijs. Op het centrale plein zijn er verschillende demo's met VR.

Locatie: Rijksuniversiteit Groningen Centrum voor Informatie Technologie (CIT), Zernike Campus

Ochtendprogramma 

Middagprogramma 

Opening & introductie: VR in het onderwijs, hoe reëel is dat?

Hoofdspreker: prof.dr. Wim Westera, Digitale Media / Learning Media en projectleider RAGE (Open Universiteit Heerlen)
VR-technologie is onstuitbaar in opkomst. De prijzen dalen en de consumentenmarkt staat op doorbreken. Nu onderwijspioniers zich enthousiast op nieuwe VR-toepassingen voor leren en onderwijzen storten, rijst de vraag hoe we de educatieve potentie van VR moeten beoordelen: wordt het onderwijs beter, wat zijn de valkuilen, is het allemaal wel betaalbaar? Deze lezing probeert het didactisch potentieel van VR te duiden door te kijken naar de unieke kenmerken van VR, door rekening te houden met hoe ons brein werkt en hoe we leren, en door VR te plaatsen tegen de achtergrond van eerdere onderwijstechnologische vernieuwingen.

Sprekers in de sessies

In ochtendsessie serie A en in middagsessie serie B. Sommigen tonen ook een demo van hun toepassing op het centrale plein.

Ochtendsessies

A1: Werkcollege juridische tweegesprekken ondersteund met 3D-film
Margreet Smilde, docent gespreksvaardigheid / Gert-Jan Verheij, onderwijstechnoloog RUG 
Binnen het vak strafrechtelijk gespreksvoering is het de bedoeling dat studenten professionele gespreksvaardigheden geïntegreerd kunnen toepassen in juridische tweegesprekken. In het laatste werkcollege is gebruik gemaakt van de meer sporen film van douc.nl in het 3D-theater van Rijksuniversiteit Groningen. Studenten kregen zonder dat zij dit wisten tegelijkertijd een zelfde situatie vanuit een andere persoon gepresenteerd. Dit is gedaan via 3d technologie waarbij de bril slechts een van de twee sporen aan een student liet zien. Het audio spoor is hetzelfde. Aansluitend werd aan de hand van vragen over de film gesproken. Studenten werden op deze manier bewust gemaakt van de betekenis van verschillende waarnemingen in eenzelfde (gespreks)situatie.

A2: VR als onderwijsmiddel binnen de opleiding Forensisch onderzoek
Roxy van de Langkruis, docent Forensisch Onderzoek, HvA
Hoe kunnen wij binnen de opleiding Forensisch onderzoek een 360° opname en virtual reality gebruiken? Die vraag stelde docent Roxy van de Langkruis zich naar aanleiding van een Workshop Serious gaming. De vraag werd zo enthousiast ontvangen dat we als faculteit een 360° camera wonnen bij SURF. Samen met het Onderwijslab heeft Roxy haar ideeën verder uitgewerkt. “Als forensisch onderzoeker krijg je maar eenmaal de kans om een plaats delict te onderzoeken en ook vast te leggen. Dit wil je doen zonder sporen te contamineren en te vernietigen. Een 360° opname en virtual reality zijn hier uitermate geschikt voor. Daarnaast biedt het de mogelijkheid om een plaats delict plaatsonafhankelijk door studenten te laten onderzoeken.

A3: VR voor belevingsgericht onderwijs in de zorg
Janienke Sturm & Teatske van der Zijpp, lector en docent, Fontys Hogescholen
Studenten en beginnende professionals in de zorg komen in de praktijk vaak beroepssituaties tegen waarop ze in hun opleiding onvoldoende zijn voorbereid. Stressvolle situaties (bijvoorbeeld agressie, reanimatie in een drukke omgeving, een patiënt met een epileptische aanval) worden in zorgopleidingen soms onderwezen met videomateriaal en soms geoefend met acteurs, waarbij de echtheid van de situatie te wensen overlaat. In dit project wordt lesmateriaal ontwikkeld waarin studenten door middel van virtual reality stressvolle situaties levensecht kunnen beleven en oefenen, om zo meer beslagen ten ijs te komen.

A4: VR in het onderwijs over presenteren
Frank Sturrus, projectleider VR, Hogeschool Windesheim
Leren presenteren kost tijd en via veel oefenen met goede feedback. Studenten trainen in dit experiment zelfstandig, in een VR-omgeving. Een medestudent en de VR-omgeving zorgt voor real-time feedback, middels het publiek in de VR-omgeving of verstoringen. Daarnaast worden de volgende zaken gemeten: aankijken publiek, lichaamsbewegingen, (stop)woorden, stem en hartslag. Direct na afloop is een dashboard beschikbaar met alle data die gemeten zijn. De student kan op basis van deze data samen met de medestudent of docent reflecteren en die stukjes eruit halen die in de bijeenkomst of later in VR nog eens geoefend kunnen worden.

Middagsessies

B1: Met eigen ogen - de waarde van 360-graden video voor het onderwijs
Gert Bosgra, Jules van Horen, Nikki Verseput, Onderwijs ondersteuningsteam van het Onderwijsinstituut Pedagogische Wetenschappen en Onderwijskunde, Radboud Universiteit
Filmmaker Chris Milk noemt Virtual Reality de ultieme empathiemachine. Technologie die je meeneemt in een wereld die net echt is, alsof je daadwerkelijk aanwezig bent in de wereld die voor je ogen wordt geprojecteerd. De docenten die wij ondersteunen bij het maken van onderwijs zouden hun studenten het liefste meenemen naar de situaties waarover ze spreken. Maar los van praktische bezwaren zijn die situaties vaak niet zomaar toegankelijk. En aanwezigheid van vreemde ogen kan wat zich daar afspeelt ook verstoren. Daarom onderzoeken wij of 360-graden video studenten kan meenemen naar die situaties. Om ze met eigen ogen te leren kijken.

B2: AR/VR maakt de les echt leuker en leerzamer!
Sijbrand Dijkstra, beleidsadviseur onderwijsontwikkeling & ICT, Ambionholding
Uit breinonderzoek komt naar voren hoe het brein leert. Een aspect is het 'diep leren' als intensieve leerervaringen. Met behulp van bijvoorbeeld ICT (augmented reality en virtual reality) zijn er naast de tastbare werkelijkheid nog twee werkelijkheden om dit leren te stimuleren. Hoe kunnen we deze mogelijkheden voor het primair onderwijs toegankelijk maken? En hoe kunnen we deze mogelijkheden integreren binnen een breder eigentijds curriculum voor het onderwijs?

B3: 1,5 jaar leren met VR op Tilburg University
Dineke Kolen, coördinator DAF Technology Lab, Tilburg University
In oktober 2015 opende Tilburg University het DAF Technology Lab. Een virtual en mixed reality lab waar met de Oculus Rift en een grote cave (25 m²) onderwijs en onderzoek voor de hele universiteit wordt verzorgd. Inmiddels is er 1,5 jaar ervaring opgedaan met onderwijsprojecten in het lab. Dineke Kolen zal een overzicht geven van de verschillende manieren waarop het lab wordt ingezet bij kennisoverdracht en vaardighedenontwikkeling in de diverse opleidingen aan Tilburg University.

B4: Simodont, boorsimulator in tandheelonderwijs
Carlos Serrano Petrillo, Acta, VU/UvA: Virtual Reality Simulation in dentistry (Engelstalig)
Traditionally in dentistry, mannequins with plastic or extracted teeth have been used to train psychomotor and ergonomic skills, without the opportunity to develop a more comprehensive training with realistic problems neither the opportunity to unlimitedly practice. VR based technology (Simodont Dental Trainer) offers a fully immersive experience through a robotic arm with haptic force feedback and stereoscopic (3D) vision, with a courseware that includes from manual dexterity exercises to virtual patients presenting complex clinical scenarios. Further, with the use of intraoral scanners, real patients can be uploaded to practice the procedures before performing them in the clinic.

Doel van de bijeenkomst

Na het bijwonen van deze dag heb je handvatten om virtual reality in te zetten in het onderwijs, weet je welke didactische werkvormen denkbaar zijn en hoe je bijpassende tools kiest.

Voor wie?

Dit seminar is bedoeld voor medewerkers in het ho, mbo of vo die geïnteresseerd zijn in de toepassing van virtual reality in het onderwijs.